ศูนย์ศึกษาการพัฒนาที่จัดตั้งขึ้นมาตามแนวทางพระราชดำริเพื่อหารูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ของ ภาคเหนือ เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2525 โดยมุ่งเน้นการพัฒนาป่าไม้ 3 อย่าง 3 วิธี เพื่อประโยชน์ 4 อย่าง อันได้แก่ มีไม้ใช้สอย ไม้ผล ไม้เชื้อเพลิง ซึ่งจะอำนวยประโยชน์ในการอนุรักษ์ดินและน้ำ ตลอดจนความชุ่มชื้นเอาไว้เป็น ประโยชน์ที่ 4 โดยมีพื้นที่ประมาณ 8,500 ไร่ เพื่อให้เป็นศูนย์ที่สมบูรณ์แบบ ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนที่จะเข้ามาศึกษากิจกรรมต่าง ๆ ภายในศูนย์ฯ และนำไปใช้ปฏิบัติอย่างได้ผลต่อไป ดังพระราชดำริว่า “ให้ศูนย์ศึกษาพัฒนาฯ ทำหน้าที่เสมือนพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต” นั่นเอง ทั้งนี้ ในปัจจุบันมีหมู่บ้านรอบศูนย์จำนวน 10 หมู่บ้าน และมีศูนย์สาขาจำนวน 4 แห่งที่ผู้สนใจเรื่องใดเป็นพิเศษ ก็สามารถไปเข้าชมและศึกษาตามแต่ละศูนย์ได้ทันที โดยได้แก่- โครงการศูนย์บริการการพัฒนาขยายพันธุ์ไม้ดอกไม้ผลบ้านไร่ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่- โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่ปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน- โครงการพัฒนาพื้นที่ป่าขุนแม่กวงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่- โครงการพัฒนาพื้นที่ห้วยลานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ที่ตั้ง : ป่าขุนแม่กวง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ สามารถเดินทางมาได้โดยใช้เส้นทางเชียงใหม่-เชียงราย ขับมาประมาณ 23 กิโลเมตร และเลี้ยวขวาเข้ามาอีกประมาณ 1 กิโลเมตรก็จะถึงศูนย์ เปิดทุกวัน เวลา 8.30-16.30 น. หากต้องการวิทยากรนำชม หรือต้องการมาพักค้างแรม ควรติดต่อล่วงหน้าที่ โทร. 0 5338 9228-9, 0 5324 8004 โทรสาร 0 5324 8483